Proje Başlığı: 6 Şubat 2023 Türkiye Depremleri’nin Kosismik Toprak Kaymaları ve Ardışık Tehlikeleri: Ön Veri Tabanı Geliştirme ve Modelleme Analizi
Proje Türü: NASA
Washington Üniversitesi’nden Prof. Dr. Erkan İstanbulluoğlu’nun yürütücülüğünde İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. M. Cüneyd Demirel ile Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Katı Yer Bilimleri Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Tolga Görüm’ün yer aldığı uluslararası ekibin hazırladığı proje NASA tarafından kabul edilerek desteklenmeye hak kazandı.
Proje kapsamında 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin tetiklemiş olduğu toprak kaymalarının ve ardışık risklerin daha iyi anlaşılması hedeflenmektedir. Bu bağlamda proje ekibinin yürüteceği multidisipliner çalışmalar doğrultusunda ön değerlendirme veri tabanı ve model analizleri geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışma bölgesinde depremle birlikte meydana gelen toprak kaymasına ek olarak depremden sonra gerçekleşen yağışlar sonucunda yaşanan taşkın olaylarının da daha iyi anlaşılabilmesi için toprak nemi, kar kalınlığı, hava sıcaklığı, yağış miktarı, yüzey akışı gibi farklı parametreler dikkate alınmaktadır. Bu kapsamda çalışma bölgesinin deprem öncesi ve deprem sonrasındaki durumu Devlet Su İşleri (DSİ) istasyonlarından alınan debi verileri ile Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) istasyonlarından alınan yağış verilerine ek olarak ERA5-Land uydu verileri de dikkate alınarak yapılacak olan hidrolojik modelleme yardımıyla incelenerek deprem esnasında sismik hareketlerin toprak kaymalarına olan etkisi ve depremden sonra meydana gelen taşkının hidrolojik geçmişi araştırılacaktır. Doç. Dr. M. Cüneyd Demirel ve doktora öğrencisi Oğuzhan Murat Halat projeye fizik tabanlı hidrolojik model ile katkı vermektedir. Hidroloji alanındaki en seçkin dergilerden olan Water Resources Research (WRR) adlı dergide Aralık ayında kabul alan makalemizde (DOI: 10.22541/essoar.169290547.74870875/v1) geliştirdiğimiz uydu tabanlı kalibrasyon yöntemleri ve yine Doç. Dr. M. Cüneyd Demirel tarafından geliştirilen SPAEF amaç fonksiyonu da bu projede araştırma sürecinde kullanılacaktır.
120 bin dolar bütçesi olan projeye NASA desteği 27 Mayıs 2023 ile 27 Mayıs 2024 tarihleri arasında devam edecektir. Proje katılımcıları arasında İstanbul Teknik Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, AFAD, Washington Üniversitesi, Maryland Baltimore County Üniversitesi, NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi, Washington Eyaleti Jeoloji Araştırmaları Kurumu ve Twente Üniversitesi bulunmaktadır.