Proje Yürütücüsü: Prof.Dr.Orhan İnce (İstanbul Teknik Üniversitesi)

Araştırmacılar:
Prof.Dr.Bahar İnce (Boğaziçi Üniversitesi)
Doç.Dr. Emine Gözde Özbayram (İstanbul Üniversitesi)
Öğr.Gör.Dr.İlker Karacan (Medeniyet Üniversitesi)
Kübra Doymuş (İstanbul Teknik Üniversitesi)
İbrahim Cem Özsefil (Boğaziçi Üniversitesi)
Ömer Uzun  (Boğaziçi Üniversitesi)

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA)’nin çalışmalarından sonuncusu olan Mars 2020 misyonu kapsamında Perseverance gezgininin iniş alanı olarak seçilen Jezero krateri jeolojik ve minerolojik özellikleri ile antik bir gölün bir zamanlar Mars gezegeninde varlığına dair önemli bulgular üreten Mars’taki bilinen tek alandır. Jezero kraterinde gözlemlenen hidromanyezit oluşumlarına Dünya üzerinde yer alan sadece birkaç göl ortamında rastlanmıştır ve bu ortamlar arasında hidromanyezit oluşumu güncel olarak devam eden Türkiye’nin Salda Gölü, Jezero kraterindeki antik göl ortamı ile minerolojik ve jeolojik açıdan analog olarak kabul edilmiş tek göldür. Salda Gölü’nde göle has bir ekosistemde mikrobiyal faaliyetler sonucu oluşan hidromagnezit içerikli mikrobiyalitler, oluştukları ortamın jeokimyasal, çevresel ve biyolojik karakteristiklerini kayıt eden Yerküre’nin bilinen en eski fosil kayıtlarıdır. Mikrobiyalitlerin bentik mikroorganizmaların ürettiği, indüklediği veya etkilediği yapılar olduğu bilinmesine rağmen, bu yapıların oluşumunda mikroorganizmaların kesin rolü, mikrobiyalit oluşumundaki biyolojik ve biyolojik olmayan süreçler henüz kesin olarak aydınlatılamamıştır. Bu sebeple mikrobiyalitlerin oluşum koşullarının,mekanizmalarının ve bu yapıların oluşumunda rol alan mikrop -  mineral etkileşimlerinin ortaya konmasında mikrobiyal kompozisyonun eksiksiz tayini kritik öneme sahiptir. Bu kapsamda yapacak olduğumuz çalışma ile Salda Gölü mikrobiyal ekolojisinin eksiksiz karakterizasyonu ve fosil kayıtların deşifre edilmesi    ana hedeflerden olmuştur. Proje kapsamında kullanacağımız HiFi (High Fidelity) uzun okuma DNA dizileme teknolojisi 16S rRNA geninin tüm değişken bölgelerini kapsayacak şekilde yüksek doğrulukta okumalar yapılmasını mümkün kılarak, doğruluk oranı yüksek verileri ile keşfedilen mikroorganizmaların hassas filogenetik karakterizasyonuna izin vermektedir.  Bu çalışmadan elde edilecek bulgular yalnızca Yerküre’de yaşamın başlangıç ve evrilmesinin anlaşılması konusunda değil, Mars’daki Jezero Krateri’nin olası antik yaşamın izlerini bulundurma potansiyelinin de değerlendirilmesi açısından nitelikli veri sağlayacaktır.

        

            
                                    Salda Gölü(2020) JezeroKrateri(2017)[NASA]